गुरुचरित्र अध्याय १४

अध्याय १३ श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीगुरुभ्यो नमः ॥ नामधारक शिष्यराणा । लागे सिद्धाचिया चरणां । करसंपुट जोडूनि जाणा । विनवीतसे परियेसा ॥१॥ जय जया सिद्ध मुनी । तूं तारक या भवार्णी । सांगितलें ज्ञान प्रकाशोनि । स्थिर जाहलें मन माझें ॥२॥ गुरुचरित्रकथामृत । सेवितां तृष्णा अधिक होत । शमन करणार समर्थ । तूंचि एक कृपानिधि ॥३॥ गुरुचरित्र कामधेनु । सांगितलें तुम्हीं विस्तारोनु । तृप्त नव्हे माझें मनु । आणखी अपेक्षा होतसे ॥४॥ क्षुधेंकरुनि पीडिलें ढोर । जैसें पावे तृणबिढार । त्यातें होय मनोहर । नवचे तेथोनि परतोनि ॥५॥ एखादा न देखे तक्र स्वप्नीं त्यासी मिळे क्षीरबरणी । नोहे मन त्याचे धणी । केवीं सोडी तो ठाव ॥६॥ तैसा आपण स्वल्पज्ञानी नेणत होतों गुरु-निर्वाणी । अविद्यामाया वेष्‍टोनि । कष्‍टत होतों स्वामिया ॥७॥ अज्ञानतिमिररजनीसी । ज्योतिस्वरुप तूंचि होसी । प्रकाश केलें गा आम्हांसी । निजस्वरुप श्रीगुरुचें ॥८॥ तुवां केले उपकारासी । उत्तीर्ण काय होऊं सरसी । कल्पवृक्ष दिल्हेयासी । प्रत्युपकार काय द्यावा ॥९॥ एखादा देतां चिंतामणी । त्यासी उपकार काय धरणीं । नाहीं दिधलें न ऐकों कानीं । कृपामूर्ति सिद्धराया ॥१०॥ ऐशा तुझिया उपकारासी । उत्तीर्ण नोहे जन्मोजन्मेसीं । म्हणोनि लागतसे चरणांसी । एकोभावेंकरोनियां ॥११॥ स्वामींनीं निरोपिला धर्म-अर्थ । अधिक झाला मज स्वार्थ । उपजला मनीं परमार्थ । गुरुसी भजावें निरंतर ॥१२॥ प्रयागीं असतां गुरुमूर्ति । माधवसरस्वतीस दीक्षा देती । पुढें काय वर्तली स्थिति । आम्हांप्रती विस्तारावें ॥१३॥ ऐकोनि शिष्याचें वचन । सिद्धमुनि संतोषोन । मस्तकीं हस्त ठेवून । आश्वासिती तया वेळीं ॥१४॥ धन्य धन्य शिष्या सगुण । तुज लाधले श्रीगुरुचरण । संसार तारक भवार्ण । तूंचि एक परिये...

Gurucharitra Adhyay 14 meaning (सारांश) Gurucharitra Adhyay 14 – गुरुचरित्र 14 वा अध्याय हा गुरुचरितत्रातील एक अतिशय महत्वाचा अध्याय आहे यामध्ये गुरू नृसिंह सरस्वती यांनी आपल्या शिष्य सायंददेवला भयंकर परिस्थितीत कशी मदत केली याचे वर्णन केले आहे. सायमदेवांनी श्रीगुरूंना प्रणाम केला आणि म्हणाले, `गुरुदेव, तुम्ही त्रिमूर्ती अवतार आहात, तरी आमच्या अज्ञानामुळे तुम्ही आम्हाला मनुष्यरूपात दिसता. खरे तर तुम्ही सर्व व्यापलेले आहात. तुमच्या महानतेचे वर्णन करणे आमच्या बुद्धीच्या पलीकडे आहे. सायमदेव सांगतात मी एका मुस्लिम राजाचा सेवक आहे, जो अत्यंत क्रूर आहे. तो दरवर्षी एका ब्राह्मणाला बोलावतो आणि त्याला मारतो. त्याने मला आज आमंत्रित केले आहे. मी त्याच्याकडे गेलो तर तो मला मारून टाकेल, मग मी काय करू. श्रीगुरुंनी त्याच्या डोक्यावर तळहाता ठेवला आणि म्हणाले, ‘तुम्ही जराही काळजी करू नका. तू निर्भयपणे राजाकडे जा. तो तुमचे स्वागत करेल आणि तुम्हाला माझ्याकडे परत पाठवेल. माझ्या शब्दांवर विश्वास ठेवा. तुम्ही परत येईपर्यंत मी इथेच आहे आणि मग मी पुढे जाईन. तू माझा भक्त आहेस, तू सुखाने जगशील आणि खूप संपत्ती कमवशील फक्त माझ्यावर श्रद्धा ठेव. स्वामींचा आशीर्वाद घेऊन सायमदेव क्रूर मुस्लिम राजाकडे गेले. वाचण्यासाठी ते सतत श्रीगुरूंचे नामस्मरण करत होते. राजाने सायमदेवला पाहताच तोंड फिरवले आणि आत गेला. सायमदेव स्वत:शीच म्हणाला, `ज्याला श्रीगुरुंचा आशीर्वाद आहे, त्याला क्रूर राजा काय अपाय करू शकतो? गरुडाच्या मुलांना साप कसा चावू शकतो? हत्ती सिंहाला कसा मारू शकतो? श्रीगुरूंच्या भक्ताला मृत्यूचेही भय नसते हे त्याला माहिती होते. मुस्लिम राजाला तंद्री वाटत होती आणि त्याला चांगली झोप लागली होती. त्याने स्वप्...