जैविक विविधता म्हणजे काय

  1. जैवविविधता निबंध मराठी
  2. जैवविविधता
  3. जैवविविधता म्हणजे काय?
  4. जैविक संपत्ती म्हणजे काय?
  5. जैवविविधता निबंध मराठी Jaiv Vividhata Chi Garaj Essay in Marathi इनमराठी
  6. जैविक वय, ते काय आहे, ते कसे मोजले जाते आणि विलंब कसा होतो
  7. जैवविविधतेचे महत्त्व काय आहे?
  8. जैवविविधता म्हणजे काय?
  9. जैवविविधता निबंध मराठी Jaiv Vividhata Chi Garaj Essay in Marathi इनमराठी
  10. जैवविविधता म्हणजे काय?


Download: जैविक विविधता म्हणजे काय
Size: 71.32 MB

जैवविविधता निबंध मराठी

Biodiversity Essay In Marathi –मित्रांनो आज “जैवविविधता निबंध मराठी “या विषयावर निबंध मराठी मध्ये पाहणार आहोत तरी हा निबंध तुम्हाला आवडेल अशी आशा करून आपण निबंधास सुरवात करूया. Biodiversity Essay In Marathi आज मानवाने निसर्गामध्ये ढवळा ढवळ करण्यास सुरुवात केली. आणि त्यामुळे मानवाला वेगवेगळ्या समस्याला तोंड द्यावे लागत आहे. आज दिवसें दिवस जलवायूचा प्रत्यक्ष परिणाम वनस्पती व प्राण्यावर पडतो. विश्वामध्ये प्राप्त होणारी जैविक विविधता जलवायूचा कटिबन्ध आधारावर प्रदेशामध्ये विभाजीत करण्याचा प्रयत्न विज्ञानाद्वारा केला जातो. जैव विविधता वेगवेगळे प्रकार पाडले जाते. जैविक विविधततेचे संवर्धन करणे आज काळाची गरज बनली आहे. “Biodiversity Essay In Marathi” त्यामुळे पर्यावरणाचा -हास होत आहे. गायी-गुरांचे अनिबंध चरणे, जैविक विविधतेच्या व्याख्या (Definitions of Biodiversity) • “नैसर्गिक परिस्थितीचा व सभोवतलाच्या पर्यावरणाचा अभ्यास करणाऱ्याला जैविक विविधता असे म्हणतात.” • “पृथ्वीतलावरील सर्व सजीवांचा अभ्यास करणाऱ्याला जैविक विविधता असे म्हणतात.” • “जाती आणि जातीतील संख्या यांच्या अध्ययन करणाऱ्या शाखेला जैविक विविधता असे म्हणतात.” • “जाती जातींमधील बाह्य व अंतर्गत • “कोणत्या प्रदेशामध्ये विशेष रुपाने प्राप्त होणारी जीवाची विविधता आणि विभिन्न प्रकारच्या जीवाची संख्याला प्रजाति विविधता असे म्हणतात.” [Biodiversity Essay In Marathi] जैवविविधता निबंध मराठी जैवविविधतेला विविध प्रकारच्या वनस्पती आणि प्राणी एकत्र राहण्याचे नाव देण्यात आले आहे. त्याने प्रजाती समृद्धी आणि प्रजाती विविधता यासारख्या शब्दांचे अर्थ बदलले आहेत. जैविक जातींचा एकात्मिक दृष्टिकोन जैवविविधतेचे वर्णन करण्यासाठी इतर अनेक संज्ञा आह...

जैवविविधता

जैवविविधता ही पृथ्वीवरील जीवसृष्टीची जैविक विविधता आणि परिवर्तनशीलता आहे. जैवविविधता हे जनुकीय , प्रजाती आणि परिसंस्थेच्या पातळीवरील भिन्नतेचे मोजमाप आहे. तलाव, तळे, नदी परिसंस्थेचा अभ्यास करून तेथे पाहण्यात आलेल्या जैवघटकांची माहिती मिळविल्यानंतर सजीवांमधील विविध जाति, परिसंस्था, बायोम किंवा पूर्ण पृथ्वीवरील विविधता आढळून येते . परिसंस्थेमधील विविधता हे परिसंस्थेच्या निकोपपणाचे एकक आहे. जैवविविधता बऱ्याच प्रमाणात भूभागाच्या हवामानावर अवलंबून असते. उदाहरणार्थ उष्णप्रदेशीय भागामध्ये जैवविविधता अधिक तर ध्रुवीय भागामध्ये विविधता कमी असते. झपाट्याने होणाऱ्या परिसरातील बदलांमुळे सजीव सामूहिकरीत्या लुप्त होतात. एका अंदाजानुसार पृथ्वीवर असलेल्या एकूण सजीवांपैकी एक टक्का सजीव लुप्त झाले आहेत. सजीवांची पृथ्वीवर निर्मिती झाल्यापासून आजपर्यत पाच वेळा मोठ्या प्रमाणात आणि अनेक वेळा लहान प्रमाणात जैवविविधतेचा नाश झाला आहे. फेनेरोझोइक महाकल्पामध्ये (५४ कोटी वर्षांपूर्वी) जैवविविधतेचा महाविकास ‘कॅम्ब्रियनकल्पामधील विविधतेचा स्फ़ोट’ या नावाने ओळखला जातो. बहुपेशीय सजीवांमधील सर्व संघांची (फायलम) निर्मिती झालेली होती. त्यांपुढील ४० कोटी वर्षांमध्ये जैवविविधतेचा पुन्हा पुन्हा नाश झालेला होता. ‘कार्बोनिफेरस’ युगामध्ये सदाहरित वनांमधील वनस्पति आणि प्राण्यांचा नाश झाला. ‘पर्मियन ट्रायासिक’ युगामध्ये २५ कोटी वर्षांपूर्वी झालेला जैवविविधतेचा नाश सर्वात मोठा होता. तीन कोटी वर्षांपूर्वी पृष्ठवंशी सजीवांनी पुन्हा एकदा आपला जम बसवला. साडेसहा कोटी वर्षांपूर्वी झालेला ‘क्रिटेशियस –टर्शरी विनाश’ हा नजीकच्या काळातील जैवविविधतेचा नाश होय. याच काळात डायनोसॉर नष्ट झाले. जैवविविधतेमध्ये माणसाचा प्रवेश झाल्यान...

जैवविविधता म्हणजे काय?

सर्व स्त्रोतांमधील प्रजातींच्या विपुलतेस, ज्यात पार्श्वभूमी आणि जलचर पर्यावरण आणि या परिसंस्थांच्या पर्यावरणीय संरचनांचा समावेश आहे, याला जैवविविधता किंवा जैवविविधता म्हणून संबोधले जाते. हे जीन्स, प्रजाती, परिसंस्था आणि पृथ्वीवर आढळणार्‍या पर्यावरणीय घटांचा संग्रह आहे (किंवा एक प्रदेश). जैवविविधताइकोसिस्टम संतुलन बनवते आणि पृथ्वीला राहण्यायोग्य बनवते. बायोटिक प्रजाती टिकून राहण्यासाठी ते आवश्यक आहे. जैवविविधता उद्योग, मत्स्यपालन, पशुसंवर्धन, वनीकरण, फार्मसी आणि कृषी उपक्रम यासारख्या क्षेत्रात स्वच्छ हवा आणि पाणी पुरवठा करण्यासाठी वापरली जाते. उच्च जैवविविधता आर्थिक लाभ आणि कृषी, तंत्रज्ञान आणि विज्ञान विकासात योगदान देते. वनस्पती विविधता: हे ताजी हवा प्रदान करण्यासाठी, धूप रोखण्यासाठी, मातीच्या संरचनेत सेंद्रिय पदार्थ जोडण्यासाठी आणि माती विश्रांतीसाठी सूचित केले जाते. हे जैविक प्रजातींचे महत्त्वपूर्ण क्रियाकलाप इकोसिस्टममध्ये टिकाऊ बनवते. आपल्या देशाशी संबंधित जैवविविधतेच्या प्रजातींमध्ये जुनिपर, चिनार, पाइन, ओक, एकोर्न इत्यादींचा समावेश आहे. वनीकरण, स्टंप, क्लोव्हर, माउंटन ,श, मेलेंगी, हॉथॉर्न, अहलाट, ग्लेविझ, एंगुस्टीफोलिया, हेजहोग, टफ्लान आणि अकूर इ. औषध क्षेत्रात फायदे पुरवते. प्राणी विविधता: दुर्दैवाने, ते शिकार, पाळीव प्राणी आणि वाहतूक वगळता गिनिया डुकर म्हणून कपडे आणि औषधात वापरतात. अशा प्रजाती देखील आहेत ज्या वनस्पतींमध्ये परागकण प्रदान करून विविधता टिकवून ठेवण्यासाठी आणि सेंद्रिय पदार्थांना विघटन करून मातीत आणतात. गुरेढोरे, गायी, शेळ्या, मेंढ्या इ. प्रजातींचा वापर पशुसंवर्धन क्षेत्रात केला जातो. आपल्या देशाशी संबंधित जैवविविधता प्रजातींमध्ये समुद्री बास, ट्राउट, ...

जैविक संपत्ती म्हणजे काय?

पृथ्वीवरील जैविक समृद्धी पर्यावरणात आढळणार्‍या जैवविविधतेद्वारे दर्शविली जाते. भविष्यातील लोकांचे कल्याण जैवविविधतेचे संरक्षण आणि सुधारणा करण्याच्या प्रयत्नांवर अवलंबून आहे. आज, अन्न सुरक्षा आणि इतर उद्दीष्टे साध्य करण्यासाठी रीकोम्बिनेंट डीएनए तंत्रज्ञानाचा उपयोग केला जातो, परंतु पर्यावरण आणि मानवी आरोग्यावर अनुवांशिकरित्या सुधारित प्राण्यांचे परिणाम पूर्णपणे प्रकट झाले नाहीत. त्याचप्रमाणे, जनुक थेरपीचा दीर्घकालीन प्रभाव स्थापित केला गेला नाही. हे कोंडी आणि त्यांचे नैतिक प्रभाव अद्याप चर्चेत आहेत. जैविक संपत्ती एक गतिमान वैशिष्ट्य आहे. प्रदेशात किंवा प्रणालीमध्ये नैसर्गिकरित्या आढळणारी सजीव प्रजातींची विविधता आणि इकोसिस्टमची रूंदी जैव-समृद्धतेचे सूचक आहे. प्रजाती, जनुके, परिसंस्था आणि पर्यावरणीय घटनांच्या अखंडतेस जैवविविधता किंवा जैविक संपत्ती म्हणतात. ही संकल्पना लोकांच्या आरोग्यासाठी आणि निरोगी वातावरणासाठी आवश्यक असणारी लाइफ सपोर्ट प्रक्रिया टिकवून ठेवण्यासाठी इकोसिस्टमची क्षमता देखील व्यक्त करते. एखाद्या प्रदेशातील जैविक स्त्रोत खरं तर लाखो वर्षांच्या उत्क्रांतीत तयार होतात. जीवशास्त्रीय संपत्ती काळाच्या बदल्यात बदलणा human्या मानवी गरजा पूर्ण करण्यासाठी आणि पृथ्वीवरील जीवनाची सातत्य सुनिश्चित करण्यासाठी उत्क्रांतीची क्षमता प्रदान करते. आमची संस्था जैविक संपत्तीवर विस्तृत सेवा प्रदान करते. या सेवांबद्दल धन्यवाद, व्यवसाय उच्च प्रतीचे, कार्यक्षम आणि उच्च कार्यक्षम उत्पादन देतात आणि मानवी आरोग्याचे रक्षण करण्यासाठी आणि भावी पिढ्यांसाठी अधिक अनुकूल वातावरण सोडून त्यांची जबाबदारी पार पाडतात.

जैवविविधता निबंध मराठी Jaiv Vividhata Chi Garaj Essay in Marathi इनमराठी

We and our partners use cookies to Store and/or access information on a device. We and our partners use data for Personalised ads and content, ad and content measurement, audience insights and product development. An example of data being processed may be a unique identifier stored in a cookie. Some of our partners may process your data as a part of their legitimate business interest without asking for consent. To view the purposes they believe they have legitimate interest for, or to object to this data processing use the vendor list link below. The consent submitted will only be used for data processing originating from this website. If you would like to change your settings or withdraw consent at any time, the link to do so is in our privacy policy accessible from our home page.. Jaiv Vividhata Chi Garaj Essay in Marathi – Biodiversity Essay in Marathi जैवविविधता निबंध मराठी आज आपण या लेखामध्ये जैव विविधता ( biodiversity ) या विषयावर निबंध लिहिणार आहोत आणि या लेखामध्ये आपण जैव विविधता म्हणजे काय, जैव विविधतेचे स्थर, जैव विविधता कसे काम करते आणि जैव विविधतेची गरज का आहे या सर्व घटकांची माहिती आपण आज या लेखामध्ये निबंध मार्फत घेणार आहोत. चला तर मग आता आपण जैव विविधता गरज या विषयावर माहिती लिहुयात. सर्व प्रथम आपण जैव विविधता म्हणजे काय हे जणू घेवूयात – जैव विविधता म्हणजे सर्व सजीवांची विविधता म्हणजेच विविध वनस्पती, प्राणी, सूक्ष्म जीव आणि त्यामध्ये असलेली अनुवांशिक माहिती आणि त्यांच्या मार्फत तयार झालेली परिसंस्था म्हणजे जैव विविधता. किंवा जगामध्ये मोठ्या प्रमाणात किंवा एक...

जैविक वय, ते काय आहे, ते कसे मोजले जाते आणि विलंब कसा होतो

जैविक वय ही एक संकल्पना आहे जी फार कमी जणांना माहित आहे, परंतु ती अशी गोष्ट आहे जी आपल्या जन्मापासूनच आपल्यासोबत आहे आणि आपण कालक्रमानुसार वयाशी गोंधळ करू शकत नाही. या संपूर्ण मजकुरात आम्ही दोन्ही संकल्पना समजावून सांगणार आहोत आणि आमच्या जैविक वयाचा विलंब साधण्यासाठी आम्ही काही सोप्या युक्त्या सांगणार आहोत. आपले जैविक वय जाणून घेतल्याने आपल्याला स्वतःबद्दल अधिक जागरूक राहण्यास, स्वतःची अधिक चांगली काळजी घेण्यास मदत होईल आणि आपण काही विशिष्ट रोगांना प्रतिबंध देखील करू शकतो किंवा कमीतकमी त्यांच्या आगमनास शक्य तितक्या विलंब लावू शकतो. स्वतःची काळजी घेतल्याने आपल्या सभोवतालच्या लोकांना देखील जागरूक होण्यास आणि स्वतःची काळजी घेण्यास मदत होईल. प्रत्येक कथेची सुरुवात असते, त्यामुळे जैविक वयाची संकल्पना नेमकी काय आहे हे स्पष्ट करून आम्ही सुरुवात करणार आहोत आणि कालक्रमानुसार वयानुसार फरक पाहणार आहोत. हे स्पष्ट केल्याने, आम्ही समस्येवर मुळापासून हल्ला करू शकू आणि नैसर्गिक आणि निरोगी मार्गाने वृद्धत्वाला विलंब करू शकू. निर्देशांक • 1 जैविक वय कालक्रमानुसार वय सारखेच आहे का? • 2 जैविक वय कसे मोजले जाते? • 3 वृद्धत्वाला विलंब होऊ शकतो का? जैविक वय कालक्रमानुसार वय सारखेच आहे का? उत्तर द्रुत आणि सोपे आहे: नाही. या दोन भिन्न संकल्पना आहेत ज्या बर्‍याचदा गोंधळात पडतात. चला ते सोप्या पद्धतीने स्पष्ट करूया: • जैविक वय: हे वय आहे जे आपले बाह्य स्वरूप आणि आपले आंतरिक आरोग्य दर्शवते. • कालक्रमानुसार वय: हे वय आहे जे आमच्या आयडीवर चिन्हांकित केले आहे आणि आम्ही जिवंत आहोत त्या वर्षांशी संबंधित आहे. जीवशास्त्राच्या बाबतीत, हे आपल्या जीवाचे वय आहे आणि ते आपल्या सभोवतालच्या वातावरणाशी आणि अनुवांशिक...

जैवविविधतेचे महत्त्व काय आहे?

पर्यावरणीय घटना जैविक विविधतेमध्ये भिन्न आयाम आणि समृद्धी जोडतात. परिसंस्थेमध्ये जटिल घटना घडतात, जी सर्व जीवांमध्ये चालू असतात. या घटनांनी पर्यावरण आणि जीव-विविधतेतील जीवित आणि निर्जीव घटकांना परस्पर संतुलनात कायम ठेवले आहे. ही प्रक्रिया कोट्यावधी वर्षांपासून चालू आहे. या वर्षांमध्ये, विविध भूवैज्ञानिक युगाचे अनुभव आले आहेत आणि बर्‍याच प्रजाती उदयास आल्या आहेत. दरम्यान, बर्‍याच प्रजाती देखील नाहीशा झाल्या आहेत. ही प्रक्रिया आज आणि जीवन चालू आहे तथापि, नामशेष होण्याच्या घटना सामान्यत: काळानुसार हवामानातील बदल, प्रजातींमधील स्पर्धा, पृथ्वीवरील उल्कापिंड आणि तत्सम नैसर्गिक खुणा यामुळे झाल्या आहेत. एक प्रजाती हळूहळू या मार्गाने नामशेष होत असताना, त्यातील काही प्रजातींच्या अनुवांशिक रचनेत हळूहळू बदल करून पर्यावरणाशी जुळवून घेत नवीन जाती व नवीन प्रजाती उदयास आल्या. अशाप्रकारे, एखाद्या परिसंस्थेमध्ये नफा आणि तोटा आणि विलुप्त होणारी प्रजाती आणि उदयोन्मुख प्रजाती यांच्यात संतुलन स्थापित केले गेले आहे. दुसरीकडे, मानवी क्रियाकलापांमुळे काही प्रजाती नष्ट झाल्या आहेत आणि यामुळे नैसर्गिक विलुप्त होण्याचे भिन्न परिणाम दिसून आले आहेत. मानवी प्रजाती उदयास येण्यापूर्वी गेल्या 200 वर्षात नामशेष झालेल्या प्रजातींची संख्या 200 दशलक्ष वर्षांहून अधिक आहे. त्यांच्या बुद्धिमत्ता आणि साधन कौशल्यामुळे लोकांनी निर्दयपणे शिकार केली, जंगले जाळली आणि बेशुद्धपणे निसर्गाचा नाश केला. तथापि, मानव पिढीच्या अस्तित्वासाठी जैवविविधता ही देखील एक गरज आहे. आमची संस्था जैवविविधतेवर विस्तृत सेवा प्रदान करते. या सेवांबद्दल धन्यवाद, व्यवसाय उच्च प्रतीचे, कार्यक्षम आणि उच्च कार्यक्षम उत्पादन देतात आणि मानवी आरोग्याचे...

जैवविविधता म्हणजे काय?

जैवविविधता म्हणजे सजीवांमधील एखाद्या जाति, परिसंस्था, बायोम, किंवा पूर्ण पृथ्वीवरील विविधता. परिसंस्थेमधील विविधता हे परिसंस्थेच्या निकोपपणाचे एकक आहे. जैवविविधता बऱ्याच प्रमाणात भूभागाच्या हवामानावर अवलंबून असते. उदाहरणार्थ उष्णप्रदेशीय भागामध्ये जैवविविधता अधिक तर ध्रुवीय भागामध्ये विविधता कमी असते. जैवविविधता झपाट्याने होणाऱ्या परिसरातील बदलांमुळे सजीव सामूहिकरीत्या लुप्त होतात. एका अंदाजानुसार पृथ्वीवर असलेल्या एकूण सजीवांपैकी एक टक्का सजीव लुप्त झाले आहेत. सजीवांची पृथ्वीवर निर्मिती झाल्यापासून आजपर्यत पाच वेळा मोठ्या प्रमाणात आणि अनेक वेळा लहान प्रमाणात जैवविविधतेचा नाश झाला आहे. फेनेरोझोइक महाकल्पामध्ये (५४ कोटी वर्षांपूर्वी) जैवविविधतेचा महाविकास ‘कॅम्ब्रियनकल्पामधील विविधतेचा स्फ़ोट’ या नावाने ओळखला जातो. बहुपेशीय सजीवांमधील सर्व संघांची (फायलम) निर्मिती झालेली होती. त्यांपुढील ४० कोटी वर्षांमध्ये जैवविविधतेचा पुन्हा पुन्हा नाश झालेला होता. ‘कार्बोनिफेरस’ युगामध्ये सदाहरित वनांमधील वनस्पति आणि प्राण्यांचा नाश झाला. ‘पर्मियन ट्रायासिक’ युगामध्ये २५ कोटी वर्षांपूर्वी झालेला जैवविविधतेचा नाश सर्वात मोठा होता. तीन कोटी वर्षांपूर्वी पृष्ठवंशी सजीवांनी पुन्हा एकदा आपला जम बसवला. साडेसहा कोटी वर्षांपूर्वी झालेला ‘क्रिटेशियस –टर्शरी विनाश’ हा नजीकच्या काळातील जैवविविधतेचा नाश होय. याच काळात डायनोसॉर नष्ट झाले. जैवविविधतेमध्ये माणसाचा प्रवेश झाल्यानंतर जैवविविधता आणि जनुकीय विविधता हळू हळू नाहीशी होत आहे. यास ‘हॉलोसिन विनाश’ असे म्हटले जाते. मानवी हस्तक्षेपामुळे अधिवास नष्ट झाल्याने जैवविविधतेचा हा ता नाश होत आहे. संयुक्त राष्ट्र संघाने जैव विविधतेच्या नाशाकडे लक्ष देण्यास...

जैवविविधता निबंध मराठी Jaiv Vividhata Chi Garaj Essay in Marathi इनमराठी

Jaiv Vividhata Chi Garaj Essay in Marathi – Biodiversity Essay in Marathi जैवविविधता निबंध मराठी आज आपण या लेखामध्ये जैव विविधता ( biodiversity ) या विषयावर निबंध लिहिणार आहोत आणि या लेखामध्ये आपण जैव विविधता म्हणजे काय, जैव विविधतेचे स्थर, जैव विविधता कसे काम करते आणि जैव विविधतेची गरज का आहे या सर्व घटकांची माहिती आपण आज या लेखामध्ये निबंध मार्फत घेणार आहोत. चला तर मग आता आपण जैव विविधता गरज या विषयावर माहिती लिहुयात. सर्व प्रथम आपण जैव विविधता म्हणजे काय हे जणू घेवूयात – जैव विविधता म्हणजे सर्व सजीवांची विविधता म्हणजेच विविध वनस्पती, प्राणी, सूक्ष्म जीव आणि त्यामध्ये असलेली अनुवांशिक माहिती आणि त्यांच्या मार्फत तयार झालेली परिसंस्था म्हणजे जैव विविधता. किंवा जगामध्ये मोठ्या प्रमाणात किंवा एका विशिष्ट क्षेत्रामध्ये राहणाऱ्या वेगवेगळ्या प्रकारच्या वनस्पती, प्राणी आणि जीवजंतूंना मिळून जैव विविधता बनते. jaiv vividhata chi garaj essay in marathi जैवविविधता निबंध मराठी – Jaiv Vividhata Chi Garaj Essay in Marathi Biodiversity Essay in Marathi जैव विविधता हि अनेक वनस्पती, प्राणी आणि सूक्ष्म जीव यांनी बनलेली आहे आणि जितकी जैव विविधता चांगली तितकेच पर्यावरन देखील चांगले राहते म्हणजेच पर्यावरण समृध्द, सुव्यवस्थित आणि संतुलित राहण्यास मदत होते. जैव विविधता हि मानवासाठी खूप महत्वाची आहे कारण विविध वनस्पती आणि प्राणी एकत्रीत पाने मानवाच्या अनेक गरजा पूर्ण करण्यासाठी मदत करतात. आपण जैव विविधतेची गरज समजावून घेण्यागोदर जैव विविधता काय आहे त्याचे प्रकार काय आहेत ते जाणून घेवूयात. जैव विविधता हा परीसंस्थेच्या सेवांचा पाया आहे ज्याला मानवाच्या अबेक मुलभूत गरजा जोडलेल्या आहेत. जैव विविधतेच...

जैवविविधता म्हणजे काय?

जैवविविधता म्हणजे सजीवांमधील एखाद्या जाति, परिसंस्था, बायोम, किंवा पूर्ण पृथ्वीवरील विविधता. परिसंस्थेमधील विविधता हे परिसंस्थेच्या निकोपपणाचे एकक आहे. जैवविविधता बऱ्याच प्रमाणात भूभागाच्या हवामानावर अवलंबून असते. उदाहरणार्थ उष्णप्रदेशीय भागामध्ये जैवविविधता अधिक तर ध्रुवीय भागामध्ये विविधता कमी असते. जैवविविधता झपाट्याने होणाऱ्या परिसरातील बदलांमुळे सजीव सामूहिकरीत्या लुप्त होतात. एका अंदाजानुसार पृथ्वीवर असलेल्या एकूण सजीवांपैकी एक टक्का सजीव लुप्त झाले आहेत. सजीवांची पृथ्वीवर निर्मिती झाल्यापासून आजपर्यत पाच वेळा मोठ्या प्रमाणात आणि अनेक वेळा लहान प्रमाणात जैवविविधतेचा नाश झाला आहे. फेनेरोझोइक महाकल्पामध्ये (५४ कोटी वर्षांपूर्वी) जैवविविधतेचा महाविकास ‘कॅम्ब्रियनकल्पामधील विविधतेचा स्फ़ोट’ या नावाने ओळखला जातो. बहुपेशीय सजीवांमधील सर्व संघांची (फायलम) निर्मिती झालेली होती. त्यांपुढील ४० कोटी वर्षांमध्ये जैवविविधतेचा पुन्हा पुन्हा नाश झालेला होता. ‘कार्बोनिफेरस’ युगामध्ये सदाहरित वनांमधील वनस्पति आणि प्राण्यांचा नाश झाला. ‘पर्मियन ट्रायासिक’ युगामध्ये २५ कोटी वर्षांपूर्वी झालेला जैवविविधतेचा नाश सर्वात मोठा होता. तीन कोटी वर्षांपूर्वी पृष्ठवंशी सजीवांनी पुन्हा एकदा आपला जम बसवला. साडेसहा कोटी वर्षांपूर्वी झालेला ‘क्रिटेशियस –टर्शरी विनाश’ हा नजीकच्या काळातील जैवविविधतेचा नाश होय. याच काळात डायनोसॉर नष्ट झाले. जैवविविधतेमध्ये माणसाचा प्रवेश झाल्यानंतर जैवविविधता आणि जनुकीय विविधता हळू हळू नाहीशी होत आहे. यास ‘हॉलोसिन विनाश’ असे म्हटले जाते. मानवी हस्तक्षेपामुळे अधिवास नष्ट झाल्याने जैवविविधतेचा हा ता नाश होत आहे. संयुक्त राष्ट्र संघाने जैव विविधतेच्या नाशाकडे लक्ष देण्यास...