गीर गाय

भारतीय संस्कृतीमध्ये गायीला (cow) अतिशय महत्त्व आहे. गायीपासून मिळणारे दूध, दही, तूप, लोणी याचा आरोग्याला होणारे अनेक फायदे आयुर्वेदात (Ayurveda) सांगितले आहे. ग्रामीण भागात आजही दुग्ध व्यवसाय मोठ्या प्रमाणात केला जातो. त्यातला त्यात म्हशी बरोबर गायीचे पालन-पोषण शेतकरी करतात. कोरोनाच्या महामारीत देशी गायीच्या तुपाचे महत्त्व अधिक सांगण्यात आले आहे. याचे आरोग्याला फायदे तर आहेच. मात्र यातून आर्थिक उत्पादनही खूप मोठ्या प्रमाणात उपलब्ध होते. म्हणून शेतकरी जोडधंदा म्हणून याचा विचार करतात. पण तुम्हाला माहिती आहे गीर गायीमुळे एका देशाची अर्थव्यवस्था उभी राहिली आहे. कशी? चला जाणून घेऊया. (Brazil-gir-cow-economy-and-indian-gir-cattle-relation-marathi-news) गुजरात राज्यामधील गीर गाय राजस्थान, मध्य प्रदेश, हरयाणा, उत्तर प्रदेशपासून ते विदेशातील ब्राझीलपर्यंत प्रसिद्ध आहे. या गायीची ओळख ही तिची शरीराची ठेवण आणि शरीराचा रंग यावरून होते. स्वर्ण कपिला आणि देव मनी या जातींच्या गायी सगळ्यात चांगल्या मानल्या जातात. स्वर्ण कपिला गाय दिवसाला २० लिटरपर्यंत दूध देते तसेच तिच्या दुधामध्ये फॅटचे अंश ७ टक्क्यांपर्यंत असते. या जातीच्या गायींना तिच्या गळ्याजवळ असलेल्या एका पिशवीवरुन ओळखले जाते. भारतीय गाय ह्या बॉस इंडिकस या वंशाच्या आहेत. त्यात हरयाणा, साहिवाल, गीर, अमृतमहाल, गवळाऊ, देवणी, खिल्लारी, डांगी, कांकरेज,लाल कंधारी, थारपारकर, गुंतुर, ओंगल, गावठी, निमारी, राठी, मालवी, हल्लीकर, वेच्चूर, कंगायम, उंबलाचेरी, बरगूर, केनकाथा, पोंंवर, कासारगोड, गंगातिरी, खेरीगढ, नागोरी, मेवाती, सिरी, पंगनुर इत्यादी ४८ प्रकारच्या गायींचा समावेश होतो. भारतात दक्षिण भारतामधील अमृतमहल, काठियावाडची तलवडा व बुंदेलखंडमधी...

गीर गायीची माहिती: गीर गाय ही भारतीय दुभत्या जातीच्या गायींपैकी एक जात आहे. गिर हे नाव गुजरातच्या गीर जंगलाच्या नावावरून आले आहे, जे तिचे मूळ ठिकाण आहे. गीर गायीला वेगवेगळ्या प्रदेशात वेगवेगळ्या नावांनीही ओळखले जाते. गीर गायीला गुजराती, देसन, काठियावाडी, सुर्ती, सोरठी आणि भोडाळी या नावांनी ओळखले जाते. गीर गाय 47 महिन्यांमध्ये पहिल्या बछड्याला जन्म देते आणि तिची दूध उत्पादन क्षमता 1700 लिटर प्रति बछडी इतकी आहे. गीर गाईच्या दुधाला बाजारपेठेत खूप मागणी आहे, त्याचप्रमाणे आपल्या देशातच नाही तर परदेशातही तिच्या तुपाला खूप मागणी आहे. जरी गीर गायीचे मूळ ठिकाण गुजरात असले तरी भारतातील अनेक राज्यांमध्ये तिचे संगोपन केले जाते. भारतीय गायीची ही जात तिच्या गुणांमुळे खूप लोकप्रिय आहे. ही चांगली प्रजनन क्षमता असलेली गायीची जात आहे. गीर गायीमध्ये रोगप्रतिकार शक्तीही चांगली असते आणि ते दीर्घकाळ दूध देतात. तसेच या जातीच्या गायीच्या देखभालीसाठी विशेष व्यवस्था करावी लागत नाही. गीर गाय पाळण्यासाठी कमी खर्च येतो आणि नफा चांगला मिळतो त्यामुळे पशुपालन करणारे शेतकरीही गीर गायीचे पालन करतात. गीर गाईच्या दुधाला वर्षभर मागणी असते, त्याचप्रमाणे तिच्या दुधापासून बनवलेल्या पदार्थांनाही मागणी जास्त असते. गीरचे केवळ दूध आणि तूपच न्हवे तर त्यांचे शेण आणि गोमूत्रही चांगल्या दरात विकले जाते. तसेच शेणापासून शेणखत आणि गोमूत्रापासून सेंद्रिय कीटकनाशके बनवली जातात ज्यांचा वापर पिकांवरील कीड नियंत्रणासाठी केला जातो. जर तुम्हीही गीर गायीचे पालन करण्याचा विचार करत असाल तर हा लेख तुमच्यासाठी खूप फायदेशीर ठरू शकतो कारण या लेखात आम्ही गीर गायीशी संबंधित माहिती दिली आहे जी तुमच्या उपयोगी पडू शकते. Table of Contents • •...

हाफ मून म्हणजे अर्धचंद्र आकाराची शिंगे असलेली गाय, भक्कम बांध्याची, गडद लाल, चॉकलेटी तपकिरी-लाल, पांढरे ठिपके असलेली जिचे कान खाली लांब लोंबकळणारे, पातळ असे, कपाळ बाहेरील बाजूस असल्यानं कडक उन्हापासून संरक्षण होऊन बऱ्याच रोगाविरुद्ध चांगली रोगप्रतिकारशक्ती तिच्यात असते. वशिंड मोठे, भक्कम आणि आकर्षक असं असत. ही सर्व शारीरिक वैशिष्ट्ये गीर गायीची आहेत. गीर गाय ही भारतातील दुभत्या जनावरांपैकी एक जात आहे. गीर गायीचा उगम गुजरात राज्यातील गीर जंगलाच्या परिसरातील आहे, म्हणून तिला आपण गीर असं संबोधतो. भारतातील ग्रामीण भागातील शेतकरी शेती व पशुपालनासाठी गाय, म्हैस यांसारखी दुभती जनावरे पाळतात. पशुपालन सुरु करताना सर्वात महत्त्वाचा विषय म्हणजे कोणत्या जातीची निवड करावी जिच्यापासून अधिकाधिक दुधाचे उत्पन्न मिळेल. यासाठी पशुपालकांना गायी किंवा म्हशींच्या दुधाळ जनावरांच्या उत्तम जातीविषयी माहिती असणे गरजेचं आहे.

Indian cow information in Marathi: नमस्कार मित्रांनो, या लेखात आपण गाय बद्दल माहिती पाहणार आहोत, कारण गाय हजारो वर्षांपासून आपल्या पृथ्वीवर आहे. गाय हा जगभर पाळीव प्राणी म्हणून ठेवले जाते. आपल्या भारत देशात गायीला हिंदू धर्मात पूज्य मानले जाते. येथे गाय मारणे हा एक मोठा गुन्हा आहे. जगातील बहुतेक गायी आपल्या भारतात आढळतात. हिंदु धर्मात असे म्हटले जाते की गायीच्या आत 33 कोटी देवी-देवता आहेत. गायीला बर्‍याच देशांमध्ये पवित्र प्राण्यांचा दर्जा आहे आणि ती भारतात देवी म्हणून पूजली जाते. हिंदू समाजाने गायीला आईचा दर्जा दिला आहे आणि त्याला “गौ-माता” असे संबोधले जाते. तर चला मित्रांनो आता गायची संपूर्ण माहिती पाहूया. भारतीय गाय बद्दल माहिती – Indian cow information in Marathi Table of Contents • • • • • • • • • गाय ओळख (Cow identification) आपल्या शास्त्रात गाय पूजनीय असल्याचे सांगितले जाते, म्हणूनच आपल्या माता ब्रेड बनवतात, मग पहिली भाकरी गायने बनविली, गायीचे दूध अमृतसारखे आहे. आपल्या ‘भारत’ आणि ‘श्रीमद्भागवत पुराणात’ वेद आणि शास्त्रांत वर्णन केलेली ‘गाय’ कामधेनु गौ-माता आणि तिची गाय संतती आहे. दिव्या कामधेनु गौ-माता (आणि तिचे गाईचे वंशज) यांची प्रमुख 2 वैशिष्ट्ये आहेत. • कुबड आहे. • त्यांच्या पाठीवर आणि गळ्याखाली त्वचेचा पट आहे – डवळॅप. वैदिक काळापासून गायीचे भारतात विशेष महत्त्व आहे. सुरुवातीला, गायीची देवाणघेवाण आणि देवाणघेवाण करण्याचे माध्यम म्हणून वापरले जात होते आणि मनुष्याच्या भरभराटीची गणना त्याच्या गाय क्रमांकावर केली जाते. हिंदूंच्या धार्मिक दृष्टीकोनातून गाय पवित्र मानली जाते आणि मोठ्या पापांच्या पापांसाठी त्याची कत्तल केली जाते. गायीची जात व रंग (Cow breed and color) गा...

गीर, विशेषताएं [ ] गिर भारत के एक प्रसिद्ध दुग्ध पशु नस्ल है। यह गुजरात राज्य के गिर वन क्षेत्र और महाराष्ट्र तथा राजस्थान के आसपास के जिलों में पायी जाती है। यह गाय अच्छी दुग्ध उत्पादताकता के लिए जानी जाती है।इस गाय के दूध में सोने के तत्व पाए जातें हैं जिससे रोगप्रतिरोधक क्षमता का विकास होता है। इस गाय के शरीर का रंग सफेद, गहरे लाल या चॉकलेट भूरे रंग के धब्बे के साथ या कभी कभी चमकदार लाल रंग में पाया जाता है। कान लम्बे होते हैं और लटकते रहते हैं। इसकी सबसे अनूठी विशेषता उनकी उत्तल माथे हैं जो इसको तेज धूप से बचाते हैं। यह मध्यम से लेकर बड़े आकार में पायी जाती है। मादा गिर का औसत वजन 385 किलोग्राम तथा ऊंचाई 130 सेंटीमीटर होती है जबकि नर गिर का औसतन वजन 545 किलोग्राम तथा ऊंचाई 135 सेंटीमीटर होती है। इनके शरीर की त्वचा बहुत ही ढीली और लचीली होती है। सींग पीछे की ओर मुड़े रहते हैं। यह गाय अपनी अच्छी रोग प्रतिरोध क्षमता के लिए भी जानी जाती है। यह नियमित रूप से बछड़ा देती है। पहली बार 3 साल की उम्र में बछड़ा देती है गिर गायों में थन अच्छी तरह विकसित होते हैं। यह गाय प्रतिदिन 12 लीटर से अधिक दूध देती है। इसके दूध में 4.5 प्रतिशत बाहरी कड़ियाँ [ ]

• Afrikaans • العربية • مصرى • Azərbaycanca • Беларуская • Български • বাংলা • Brezhoneg • Català • Čeština • Cymraeg • Dansk • Dagbanli • Deutsch • Ελληνικά • English • Esperanto • Español • Eesti • Euskara • فارسی • Suomi • Français • Frysk • Gaeilge • Galego • עברית • हिन्दी • Magyar • Հայերեն • Interlingua • Bahasa Indonesia • Ido • Italiano • 日本語 • Jawa • ქართული • Taqbaylit • Қазақша • 한국어 • Кыргызча • Lombard • Македонски • മലയാളം • Bahasa Melayu • Nāhuatl • Nederlands • Norsk nynorsk • Norsk bokmål • Occitan • Polski • پنجابی • Português • Română • Русский • Sardu • Scots • Srpskohrvatski / српскохрватски • Simple English • Shqip • Svenska • Kiswahili • தமிழ் • Tagalog • Татарча / tatarça • Українська • Tiếng Việt • Walon • Winaray • 吴语 • 中文 पाळीव जीवसृष्टी: वंश: जात: वर्ग: खुरधारी गण: कुळ: उपकुळ: जातकुळी: बोस जीव: इंडिकस बोस इंडिकस बोस इंडिकस म्हणजे भारतीय उपमहाद्वीपातील पशु-गोवंश. याला वशिंडधारक असे म्हणतात. यांची विशेषता म्हणजे, यांचा खांदा उंच असतो, ज्याला वशिंड असे म्हणतात. गळ्याखाली पोळी असते, ज्याला गळ पोळे/गळ कंबल असे म्हणतात. मध्यम, टोकदार आणि बहुतेक लटकते कान असतात. वशिंडापासून मागे पाठ थोडी उतरून आडवी सपाट असते. कमरेजवळ थोडी उंची वाढून पुढे हाडापासून परत उतार असतो. ही प्रजाती उष्ण, शुष्क आणि बदलत्या हवामानास अनुकूल असते. यांची युरोपियन गाईंपेक्षा दूध देण्याची क्षमता थोडी कमी असते. भारतात गाय ही प्रामुख्याने शेतीसाठी उपयुक्त पशुवंश पैदाशीसाठी पाळली जाते. भारतीय भाषांमध्ये गाईला गो, गौ, गऊ, गोमाता, धेनू इत्यादी नावे आहेत. चांगली रोगप्रतिकारक शक्ती आणि प्रत...

भारत में इस वक्त डेयरी का बिजनेस तेजी से फैल रहा है. दूध के व्यापार से लोग महीने में लाखों का मुनाफा कमा रहे हैं. हालांकि, इस बिजनेस को करने के लिए भी तकनीक और नॉलेज की जरूरत होती है. अगर आप सही जानवरों के साथ ये बिजनेस शुरू करेंगे तभी मुनाफा कमा पाएंगे, नहीं तो इसमें आप उतना पैसा नहीं बना पाएंगे. आज इस आर्टिकल में हम आपको बताएंगे कि आप किन तीन नस्ल की गायों को पाल कर महीने में मोटा मुनाफा बना सकते हैं. आपको बता दें अब गाय पालने के लिए सरकार की तरफ से भी मदद मिलती है, यानी आपको ये बिजनेस शुरू करने के लिए ज्यादा इनवेस्टमेंट भी नहीं करना होगा. पहली नस्ल है गिर गाय ये है भारत की सबसे ज्यादा दूध देने वाली गाय है. इस नस्ल के गाय के थन काफी ज्यादा बड़े होते हैं. ये गाय गुजरात के गीर के जंगलों में पाई जाती है. हालांकि, अब इसे पूरे भारत में पाला जाने लगा है. यह गाय हर रोज औसतन 12 से 20 लीटर दूध देती है. लेकिन अगर आप इस गाय का अच्छे से ख्याल रखें तो देखा गया है कि यह गाय 50 से 60 लीटर दूध भी रोजाना दे सकती है. सो चिए अगर आप इस तरह की तीन चार गाय भी रख लें तो महीने में सिर्फ इनका दूध बेचकर कितना मुनाफा कमा सकते हैं. दूसरे नंबर पर लाल सिंधी गाय जैसा की इसके नाम से ही पता चलता है ये लाल सिंधी गाय सिंध के इलाके में पाई जाती है. वहीं यह गाय देखने में थोड़ी लाल रंग की होती है, इसी लिए इस गाय को लाल सिंधी गाय कहा जाता है. फिलहाल ये गाय, हरियाणा, कर्नाटक, केरल, ओडिशा और पंजाब में भी बड़ी मात्रा में पाली जाती है. यूपी और बिहार में भी कुछ किसान इस गाय को पालने का काम कर रहे हैं. ये गाय रोजाना 15 से 20 लीटर दूध देती है. हालांकि, अगर आपने इसका अच्छे से ख्याल रखा तो यह रोजाना 40 से 50 लीटर भी द...

• Afrikaans • العربية • مصرى • Azərbaycanca • Беларуская • Български • বাংলা • Brezhoneg • Català • Čeština • Cymraeg • Dansk • Dagbanli • Deutsch • Ελληνικά • English • Esperanto • Español • Eesti • Euskara • فارسی • Suomi • Français • Frysk • Gaeilge • Galego • עברית • हिन्दी • Magyar • Հայերեն • Interlingua • Bahasa Indonesia • Ido • Italiano • 日本語 • Jawa • ქართული • Taqbaylit • Қазақша • 한국어 • Кыргызча • Lombard • Македонски • മലയാളം • Bahasa Melayu • Nāhuatl • Nederlands • Norsk nynorsk • Norsk bokmål • Occitan • Polski • پنجابی • Português • Română • Русский • Sardu • Scots • Srpskohrvatski / српскохрватски • Simple English • Shqip • Svenska • Kiswahili • தமிழ் • Tagalog • Татарча / tatarça • Українська • Tiếng Việt • Walon • Winaray • 吴语 • 中文 पाळीव जीवसृष्टी: वंश: जात: वर्ग: खुरधारी गण: कुळ: उपकुळ: जातकुळी: बोस जीव: इंडिकस बोस इंडिकस बोस इंडिकस म्हणजे भारतीय उपमहाद्वीपातील पशु-गोवंश. याला वशिंडधारक असे म्हणतात. यांची विशेषता म्हणजे, यांचा खांदा उंच असतो, ज्याला वशिंड असे म्हणतात. गळ्याखाली पोळी असते, ज्याला गळ पोळे/गळ कंबल असे म्हणतात. मध्यम, टोकदार आणि बहुतेक लटकते कान असतात. वशिंडापासून मागे पाठ थोडी उतरून आडवी सपाट असते. कमरेजवळ थोडी उंची वाढून पुढे हाडापासून परत उतार असतो. ही प्रजाती उष्ण, शुष्क आणि बदलत्या हवामानास अनुकूल असते. यांची युरोपियन गाईंपेक्षा दूध देण्याची क्षमता थोडी कमी असते. भारतात गाय ही प्रामुख्याने शेतीसाठी उपयुक्त पशुवंश पैदाशीसाठी पाळली जाते. भारतीय भाषांमध्ये गाईला गो, गौ, गऊ, गोमाता, धेनू इत्यादी नावे आहेत. चांगली रोगप्रतिकारक शक्ती आणि प्रत...

भारत में इस वक्त डेयरी का बिजनेस तेजी से फैल रहा है. दूध के व्यापार से लोग महीने में लाखों का मुनाफा कमा रहे हैं. हालांकि, इस बिजनेस को करने के लिए भी तकनीक और नॉलेज की जरूरत होती है. अगर आप सही जानवरों के साथ ये बिजनेस शुरू करेंगे तभी मुनाफा कमा पाएंगे, नहीं तो इसमें आप उतना पैसा नहीं बना पाएंगे. आज इस आर्टिकल में हम आपको बताएंगे कि आप किन तीन नस्ल की गायों को पाल कर महीने में मोटा मुनाफा बना सकते हैं. आपको बता दें अब गाय पालने के लिए सरकार की तरफ से भी मदद मिलती है, यानी आपको ये बिजनेस शुरू करने के लिए ज्यादा इनवेस्टमेंट भी नहीं करना होगा. पहली नस्ल है गिर गाय ये है भारत की सबसे ज्यादा दूध देने वाली गाय है. इस नस्ल के गाय के थन काफी ज्यादा बड़े होते हैं. ये गाय गुजरात के गीर के जंगलों में पाई जाती है. हालांकि, अब इसे पूरे भारत में पाला जाने लगा है. यह गाय हर रोज औसतन 12 से 20 लीटर दूध देती है. लेकिन अगर आप इस गाय का अच्छे से ख्याल रखें तो देखा गया है कि यह गाय 50 से 60 लीटर दूध भी रोजाना दे सकती है. सो चिए अगर आप इस तरह की तीन चार गाय भी रख लें तो महीने में सिर्फ इनका दूध बेचकर कितना मुनाफा कमा सकते हैं. दूसरे नंबर पर लाल सिंधी गाय जैसा की इसके नाम से ही पता चलता है ये लाल सिंधी गाय सिंध के इलाके में पाई जाती है. वहीं यह गाय देखने में थोड़ी लाल रंग की होती है, इसी लिए इस गाय को लाल सिंधी गाय कहा जाता है. फिलहाल ये गाय, हरियाणा, कर्नाटक, केरल, ओडिशा और पंजाब में भी बड़ी मात्रा में पाली जाती है. यूपी और बिहार में भी कुछ किसान इस गाय को पालने का काम कर रहे हैं. ये गाय रोजाना 15 से 20 लीटर दूध देती है. हालांकि, अगर आपने इसका अच्छे से ख्याल रखा तो यह रोजाना 40 से 50 लीटर भी द...

गीर, विशेषताएं [ ] गिर भारत के एक प्रसिद्ध दुग्ध पशु नस्ल है। यह गुजरात राज्य के गिर वन क्षेत्र और महाराष्ट्र तथा राजस्थान के आसपास के जिलों में पायी जाती है। यह गाय अच्छी दुग्ध उत्पादताकता के लिए जानी जाती है।इस गाय के दूध में सोने के तत्व पाए जातें हैं जिससे रोगप्रतिरोधक क्षमता का विकास होता है। इस गाय के शरीर का रंग सफेद, गहरे लाल या चॉकलेट भूरे रंग के धब्बे के साथ या कभी कभी चमकदार लाल रंग में पाया जाता है। कान लम्बे होते हैं और लटकते रहते हैं। इसकी सबसे अनूठी विशेषता उनकी उत्तल माथे हैं जो इसको तेज धूप से बचाते हैं। यह मध्यम से लेकर बड़े आकार में पायी जाती है। मादा गिर का औसत वजन 385 किलोग्राम तथा ऊंचाई 130 सेंटीमीटर होती है जबकि नर गिर का औसतन वजन 545 किलोग्राम तथा ऊंचाई 135 सेंटीमीटर होती है। इनके शरीर की त्वचा बहुत ही ढीली और लचीली होती है। सींग पीछे की ओर मुड़े रहते हैं। यह गाय अपनी अच्छी रोग प्रतिरोध क्षमता के लिए भी जानी जाती है। यह नियमित रूप से बछड़ा देती है। पहली बार 3 साल की उम्र में बछड़ा देती है गिर गायों में थन अच्छी तरह विकसित होते हैं। यह गाय प्रतिदिन 12 लीटर से अधिक दूध देती है। इसके दूध में 4.5 प्रतिशत बाहरी कड़ियाँ [ ]